Duurzame Daktuin - onbenutte daken optimaal gebruiken

Een aangename tuin op je ongebruikte dak draagt niet alleen bij aan de woonkwaliteit, maar heeft daarnaast de volgende voordelen:

• Fungeert als waterbuffer: door klimaatverandering zijn er steeds hevigere en kortstondigere buien wat tot allerlei overlast leidt. Daktuinen zijn ontworpen om veel regenwater op te vangen en langer vast te houden, wat helpt bij het verminderen van de druk op het rioolsysteem. Hoe dikker het grondpakket hoe meer water er opgevangen kan worden. Ter aanvulling kunnen onder het grondpakket ook nog substraten en waterbergingssystemen worden aangelegd.
• Creëert een aangenaam binnenklimaat: het grondpakket op het dak en de begroeiing die daarop groeit, werkt Dit draagt bij aan de temperatuurregulatie binnen het gebouw waardoor de behoefte aan verwarming en koeling wordt verminderd en de energie-efficiëntie verbetert.
• Vermindering van hittestress: de meeste platte daken zijn bedekt met zwart bitumen. Op een warme zomerse dag wordt het dakoppervlak daardoor al snel rond de 70-80 graden. Dit creëert hitte-eilanden in de omgeving en zorgt voor een zeer onaangenaam buiten- en binnenklimaat. Het toevoegen van grote hoeveelheden groen vermindert de opwarming van het dak en vermindert hierdoor hittestress.
• Versterken van biodiversiteit: op een ongebruikt plat dak komt niet veel leven voor. Door inheemse plantensoorten aan te planten in de daktuin wordt dit een aantrekkelijke plek voor lokale fauna, zoals bijen, vlinders en vogels.

Het aanleggen van een daktuin heeft voordelen voor het thermisch comfort, waterbuffercapaciteit en biodiversiteit van de woning en omliggende omgeving

Welke beplanting is geschikt voor een daktuin?

Het kiezen van de juiste beplanting is sterk afhankelijk van de oriëntatie, de hoeveelheid zonlicht en de dikte van het grondpakket. Houd er rekening mee dat de condities in een daktuin extremer zijn dan in een grondgebonden tuin. Zo is er vaak meer windkracht, zon en droogte en zijn de temperatuurverschillen groter. Dit vereist sterke veerkrachtige planten die hier goed tegen kunnen zoals:

• Sterke vaste planten: veel vaste planten gedijen goed in daktuinen bij een minimaal grondpakket van 30 Denk hierbij aan Lavendel, Echinacea, Helleborus, Distels, Duizendknoop en Kattenkruid.
• Kruiden: mediterrane kruiden zoals tijm, rozemarijn, salie en oregano kunnen goed tegen zon en droogte en zijn daarom uitermate geschikt
• Sedum en vetplanten: kunnen goed tegen de droogte doordat ze veel water in hun bladeren voor lange tijd kunnen vasthouden
• Grassen: Siergrassen zoals Sesleria (fonteinkruid), en zwenkgras zijn geschikt omdat ze goed bestand zijn tegen winderige omstandigheden
• Kleine boompjes en struiken: wanneer het mogelijk is om een grondpakket van 40-50 centimeter te realiseren dan zijn kleine boompjes en struiken ook geschikt voor de daktuin. Zo kunnen de Koelreuteria paniculata (Chinese vernisboom) en de Cornus Florida (Veelbloemige kornoelje) goed tegen extreme weersomstandigheden en groeien de wortels horizontaler.

Overzicht van plantensoorten die geschikt zijn voor daktuinen

Waar moet je rekening mee houden bij het aanleggen van een daktuin?

Het aanleggen van een daktuin vereist een goede voorbereiding en er zijn een aantal belangrijke onderdelen waar van te voren rekening mee gehouden dient te worden om te zorgen dat de tuin veilig wordt aangelegd en je er lang plezier van hebt:

• Constructief draagvermogen bestaand gebouw: veel daken kennen zwakke plekken waar het constructief draagvermogen lager is en het dus niet mogelijk is om grote pakketten grond te installeren. Raadpleeg een architect of constructeur om de draagkracht te beoordelen voor je aan de slag gaat.
• Waterdichtheid en drainage: is heel erg belangrijk om lekkages te voorkomen. Het dak dient niet alleen waterdicht te zijn, maar er kunnen ook aanvullende folies nodig zijn om te voorkomen dat de dakbedekking wordt aangetast door plantenwortels. Overweeg ook om drainage toe te passen en zo het overtollig water af te voeren.
• Substraat: kies de geschikte ondergrond voor je planten. Zo zijn er verschillende soorten substraat, lichter en voedzamer dan potgrond, die geschikt zijn voor specifieke plantensoorten.
• Wind- en zonbescherming: zoals aangegeven zijn de weersomstandigheden extremer in een daktuin en dient er vanaf de start van het ontwerp rekening gehouden te worden met wind- en zonbescherming om een aangenaam verblijfsklimaat te realiseren

Hoe ontwerp je een daktuin?

Het ontwerpen van een daktuin vereist niet alleen veel creativiteit maar ook een zorgvuldig proces. Een architect kan je goed begeleiden en ondersteunen bij de volgende stappen in het ontwerp en realisatieproces:

• Regelgeving: er gelden specifieke regels per gemeente voor het realiseren van een daktuin. Soms moet er een vergunning aangevraagd worden met bijbehorend tekenwerk. Dit geldt in nog grotere mate wanneer er ook een aan- of opbouw gerealiseerd moet worden die toegang tot het dak verschaft.
• Locatie-analyse: het bestuderen van de oriëntatie, schaduw en zonlichttoetreding zijn maatgevend voor het ontwerp en vormen input voor de eerste indelingsschetsen en plantenselectie. Een architect kan je helpen bij de optimale lay-out en hoe de ruimtes het best benut kunnen worden
• Veiligheid en constructie: het draagconstructie vermogen van het bestaande dak is leidend voor de lay-out en zonering van de daktuin. Dit vereist soms structurele aanpassingen waar een architect en constructeur bij kunnen begeleiden
• Materialen en plantenselectie: een architect kan je helpen bij het selecteren van materialen die geschikt zijn voor het dak en passen bij het ontwerp. Dit bestaat onder andere uit plantenbakken, meubels, vloerafwerking, balustrades, verlichting en zonwering maatregelen.
• Subsidiemaatregelen: voor het vergroten van de water buffercapaciteit en het vergroenen van je ongebruikte dak kom je mogelijk in aanraking voor subsidie.

Een daktuin is meer dan alleen een groene oase met een uitzicht. Het zorgt voor een groene en duurzame isolatie van je dak. Houd er wel rekening mee dat er flink wat bij komt kijken. Zowel in het goed aanleggen van de daktuin als bijbehorende wetten, regelgeving en subsidies. Het inschakelen van een architect voor het ontwerp van je daktuin kan je helpen bij het realiseren van een goed doordacht ontwerp dat voldoet aan alle geldende regelgeving en technische eisen. Graag help ik jou, met de nodige ervaring op zak, in dit hele proces!