Demontabel bouwen is in opkomst. Het is een bouwtechniek waarbij de onderdelen van een gebouw zo ontworpen worden dat het gemakkelijk gedemonteerd, uit elkaar gehaald, en weer hergebruikt kunnen worden. Voorheen werden gebouwen na het vervullen van hun levensduur bruut met de sloopkogel met de grond gelijk gemaakt. Dit leverde niet alleen een gigantische berg ongescheiden afval op, maar is ook economisch enorm inefficiënt.
Wat is demontabel bouwen?
Stewart Brand ontwikkelde in 1994 het concept “building layers of change and longevity” waarin hij verwijst naar de verschillende lagen/elementen van een gebouw en hun levensduur. Brand identificeert hierbij de volgende zes belangrijkste lagen:
- Site: dit is de fysieke locatie waar het gebouw zich bevindt. De locatie verandert zelden en heeft hierdoor een zeer lange levensduur
- Structure: de stucturele elementen van een gebouw, zoals de hoofddraagconstructie en de fundering. Deze onderdelen hebben een zeer lange levensduur soms wel tot 200 jaar. Voor de hoofddraagconstructie is vaak ook veel materiaal nodig waardoor de CO2 voetafdruk groot is
- Skin: de buitenbekleding van een gebouw zoals de gevel, ramen deuren en dakafwerking. Afhankelijk van het gebruikte materiaal, onderhoud en omgevingsfactoren heeft de gevel een gemiddelde levensduur van 20-50 jaar
- Services: de mechanische, elektrische en sanitaire systemen van een gebouw hebben een kortere levensduur van 10-30 jaar afhankelijk van de technologische vooruitgang en onderhoudspraktijken
- Space plan: de lay-out en indeling van de plattegrond en het interieur van een gebouw kunnen relatief vaak veranderen zonder dat de hoofddraagconstructie wordt aangetast. Gemiddeld vind deze verandering om de 15 jaar plaats
- Stuff: het meubilair en andere persoonlijke bezittingen in een gebouw worden het frequentst gewijzigd afhankelijk van smaak en behoeften gebeurd dit om de 5-10 jaar
Wanneer de sloopkogel in een gebouw wordt gezet worden al deze lagen samengevoegd op één hoop. Door bij het ontwerp rekening te houden met al deze bouwlagen en hun levensduur en te zorgen dat ze demontabel zijn kunnen de lagen onafhankelijk van elkaar worden gemoderniseerd en worden hergebruikt op een efficiënte manier.
Waarom demontabel bouwen?
Naast demontabel bouwen wordt het materialenpaspoort (via Madaster) ook steeds couranter. Hierbij wordt er per gebouw beschreven wat er aan materiaal is verwerkt, met daarbij ook de levensduur. Bij renovatie/sloop of hergebruik weten de eigenaren precies welke materialen er zijn gebruikt. Wanneer het gebouw dan demontabel is opgezet kunnen de materialen niet alleen gemakkelijk geïdentificeerd maar ook hergebruikt worden. Demontabel bouwen heeft hierbij de volgende voordelen:
- Flexibiliteit: doordat demontabele gebouwen kunnen worden gedemonteerd kunnen ze niet op kleine schaal gemakkelijk worden aangepast en vernieuwd maar ook op tijdelijke locaties worden gebouwd en na verloop van tijd worden verplaatst
- Duurzaamheid: materialen kunnen continue worden hergebruikt in plaats van weggegooid wat resulteert in minder afval en een verminderde ecologische voetafdruk. Doordat demontabele gebouwen gemakkelijk kunnen worden aangepast wordt ook de levensduur verlengd
- Kostenbesparend: hoewel de initiële kosten van demontabel bouwen wellicht iets hoger liggen doordat de detaillering en het ontwerpwerk meer tijd en uitwerking vraagt, besparen demontabele gebouwen op lange termijn kosten. Dit komt door het hergebruik van materialen en verminderde afvalverwijderingskosten
- Snelle bouwtijd: demontabele gebouwen worden vaak deels prefab gebouwd wat in de fabriek gebeurt onder gunstigere omstandigheden waardoor de bouwtijd aanzienlijk wordt verkort
- Aanpasbaarheid: doordat demontabele gebouwen op alle schaalniveaus kunnen worden aangepast zijn ze geschikter om te voldoen aan veranderende behoeften en omstandigheden. Bij een robuuste hoofddraagconstructie kan de gevel gemakkelijk aangepast worden wanneer deze niet meer voldoet. Hetzelfde geldt voor de technische installaties en indeling.
Doordat demontabel bouwen, flexibiliteit, aanpasbarheid, duurzaamheid en kostenbesparing bevordert is het een steeds populairdere bouwmethodiek aan het worden. Wanneer rekening wordt gehouden met de lagen waaruit het gebouw is opgebouwd en hun levensduur kan de demontabele bouwtechniek op al deze onderdelen worden toegepast. Door de onderdelen en lagen vast te leggen in een materialenpaspoort wordt voor alle betrokken partijen inzichtelijk hoe het gebouw het best gedemonteerd en aangepast kan worden.
Wil je ook graag demontabel bouwen? Stuur mij een bericht en ik neem zo snel mogelijk contact op.
